Dieta GAPS (Gut and Psychology Syndrome) to program żywieniowy stworzony przez dr Natashę Campbell-McBride na podstawie badań dotyczących oddziaływania zdrowia psychicznego na układ pokarmowy. Swoje wnioski autorka oparła na wieloletnich obserwacjach pacjentów z zaburzeniami psychicznymi oraz neurologicznymi, którzy według niej zmagali się też z nieprawidłową pracą jelit. Dieta GAPS, inaczej dieta zespołu psychologiczno-jelitowego, jest dietą restrykcyjną, którą można stosować wyłącznie po konsultacji z lekarzem lub dietetykiem. Zamawiając taką dietę w cateringu, możemy liczyć na wsparcie doświadczonego eksperta od żywienia i odpowiednio skomponowany jadłospis, który zapewni wygodę w czasie jej stosowania. Jakie są założenia diety GAPS i komu jest dedykowana?
Jakie są najważniejsze założenia diety GAPS w cateringu?
Celem pudełkowej diety GAPS jest wyeliminowanie z jadłospisu produktów, które mogą szkodliwie wpływać na jelita (np. przetworzone węglowodany takie jak cukry i skrobie) i w ich miejsce wprowadzić takie, które są źródłem probiotyków i składników odżywczych, a więc sfermentowane produkty mleczne, czy kiszoną kapustę. Ważnym jej elementem bogate w kolagen buliony na kościach i wywary warzywne (warzywa można jeść zarówno gotowane, jak i surowe), ponieważ wierzy się, że mają właściwości lecznice i pomagają w naprawie oraz regeneracji błony śluzowej jelit. Ponadto dieta GAPS zakłada spożywanie dobrej jakości mięs, ryb, jaj, orzechów (nieprzetworzone, bez przypraw) i napoje roślinne.
Aby dodatkowo wspierać jelita, na pudełkowej diecie gap unika się nie tylko węglowodanów i cukrów, ale też produktów zawierających gluten i kazeinę. Zatem w jadłospisie na pewno nie pojawi się:
- pieczywo,
- ryż i kasza,
- mleko (poza sfermentowanymi przetworami mlecznymi),
- warzywa z dużą zawartością skrobi,
- rośliny strączkowe,
- soja i przetwory sojowe,
- cukier i syropy (np. klonowy, kukurydziany),
- słodkie przekąski (np. batony, czekolada)
- gotowe produkty wysokoprzetworzone,
- sztuczne słodziki.
Jakie są etapy pudełkowej diety GAPS?
Dieta GAPS ma sześć etapów i zaczyna się od fazy wprowadzającej, która polega na eliminacji z menu wszystkich źródeł przetworzonych węglowodanów i wprowadzeniu głównie bulionów, których zadaniem jest zapewnić organizmowi cennych aminokwasów i minerałów. Następnie stopniowo wprowadza się fermentowane produkty, a więc różnego typu kiszonki i kefiry, które zapewnią jelitom przyjaznych bakterii. Czas trwania poszczególnych etapów ustalany jest indywidualnie i zależy w dużej mierze od reakcji układu pokarmowego. W razie pojawienia się wzdęć, biegunki lub zaparć, nie przechodzi się do kolejnych etapów diety GAPS. Z kolei jeśli uda się przejść wszystkie, to rozpoczyna się pełna dieta GAPS i należy jej przestrzegać przez około dwa lata.
Etapy diety GAPS:
1 etap: jadłospis bazuje głównie na wywarach mięsnych, sokach z fermentowanych warzyw, jogurtach i kefirach.
2 etap: do pokarmów z pierwszego etapu dodawane są gulasze warzywne i mięsne, duszone ryby i surowe żółtka z ekologicznych ferm. Zwiększana jest też ilość warzyw, fermentowanych przetworów mlecznych i soków z kiszonej kapusty.
3 etap: na tym etapie menu poszerzane jest o awokado i potrawy na bazie jajek, np. jajka sadzone, jajecznica z warzywami.
4 etap: w jadłospisie pojawia się pieczone mięso z warzywami i oliwą z oliwek tłoczoną na zimno, soki warzywne i chleb wypiekany zgodnie z zaleceniami GAPS (najczęściej z mąki orzechowej).
5 etap: dieta rozszerza się o surowe warzywa i jabłka (np. w postaci purée).
6 etap: stopniowo wprowadzane są owoce (surowe i suszone) i miód.
Dla kogo pudełkowa dieta GAPS?
Pudełkowa dieta GAPS może wspierać lub stanowić alternatywę dla terapii u pacjentów z depresją, schizofrenią, spectrum autyzmu lub zaburzeniami odżywiania. Ten model żywienia sprawdzi się również przy różnego typu dolegliwościach ze strony przewodu pokarmowego, w tym przy zespole jelita drażliwego i chorobie zapalnej jelit, jak również przy problemach skórnych (np. egzema, łuszczyca, trądzik). Poprawi funkcjonowanie układu pokarmowego, zapewni lepsze trawienie oraz zredukuje objawy nietolerancji pokarmowej, czy alergii. Dzięki temu, że dieta GAPS wzmacnia bariery jelitowe, może dobroczynnie wpłynąć na ogólne samopoczucie i funkcjonowanie układu nerwowego.
